Hejt boli - reaguj. Mikołów przeciw przemocy w sieci

Dlaczego temat hejtu jest tak ważny

Z badania „Spójrzmy na internet oczami dzieci” zleconego przez Rzeczniczkę Praw Dziecka wynika, że 84% młodzieży wymienia hejt jako jedno z najbardziej szkodliwych zjawisk w sieci. Jednocześnie stalking (77%) oraz publikowanie zdjęć bez zgody (74%) plasują się tuż obok jako poważne zagrożenia dla nastolatków w internecie.

Z kolei raport „Polscy internauci wobec hejtu 2019-2024” wskazuje, że aż 45% ankietowanych internautów deklaruje, że zetknęło się z hejtem w 2024 roku, a 28% przyznaje, że sami byli obiektem krytycznych uwag w sieci. Co więcej, 37% respondentów przyznaje, że sami publikowali wypowiedzi krytyczne a w grupie 15-24 lata taki odsetek sięga aż 46%.

Te dane nie pozostawiają złudzeń: hejt to problem powszechny, a jego obecność - bardzo realna. Dotyka szczególnie młodych ludzi, często tych, którzy jeszcze nie wykształcili silnych mechanizmów obronnych.

Skutki hejtu - krzywda, która nie goi się łatwo

Hejt pozostawia ślady - psychiczne, emocjonalne i społeczne. Do jego najczęstszych konsekwencji należą:

• obniżenie samooceny, poczucie wstydu i winy, izolacja społeczna, poczucie samotności,
• wzrost lęku, objawy depresji, stany przygnębienia, trudności w koncentracji i codziennym funkcjonowaniu,
• problemy psychosomatyczne i objawy fizyczne - np. zaburzenia snu, bóle głowy, osłabienie,
• u osób młodych - ryzyko samookaleczeń, myśli samobójczych, unikania kontaktów rówieśniczych.

W wielu przypadkach ofiarom trudno jest samodzielnie przełamać krąg milczenia i cierpienia. Dlatego tak ważna jest rola otoczenia: nauczycieli, rodziców, kolegów.

„HEJT BOLI. REAGUJ” - co proponujemy w Mikołowie?

Kampania została zaprojektowana tak, by dotrzeć do wszystkich kluczowych grup: do uczniów, nauczycieli i rodziców. Każda z grup ma inaczej skonstruowane materiały i sposób komunikacji, bo problem hejtu wymaga personalizacji, empatii i różnych ścieżek edukacji.

Co obejmuje kampania:

1. Scenariusz godziny wychowawczej w szkołach

Zajęcia poświęcone tematowi hejtu, jego mechanizmom, konsekwencjom oraz metodom reagowania i wsparcia.

2. Trzy rysunkowe filmy profilaktyczne

• Dla dzieci i młodzieży - film porusza temat obserwacji kolegów, sygnałów przemocy, zachęca, by „nie milczeć”, by rozmawiać z poszkodowanym, by zgłaszać sytuację dorosłym.
• Dla nauczycieli - podkreśla znaczenie uważności, obserwacji klasy, reagowania już na wczesne sygnały, prowadzenia rozmów i podejmowania działań edukacyjnych.
• Dla rodziców - zachęca, by rozmawiać z dziećmi o tym, jak działają media społecznościowe, monitorować (bez nadmiernej kontroli), pytać, rozmawiać, ale też zwracać uwagę na to, czy dziecko samo nie staje się sprawcą hejtu. Filmy zawierają konkretne wskazówki, jak rozmawiać - jakie słowa wybierać, czego unikać i jak reagować, są dla każdej z grup.

3. Billboardy i citylighty w przestrzeni Mikołowa

Rozmieszczone w strategicznych miejscach: w pobliżu szkół, przystanków komunikacji miejskiej, miejsc często uczęszczanych przez młodzież. 

4. Zaangażowanie szkół

Dyrektorzy i nauczyciele otrzymają pakiet edukacyjny: scenariusze, filmy do wyświetlenia, propozycje działań dyskusyjnych. Kampania zachęca, by w ramach godzin wychowawczych w szkołach w Mikołowie używać tych materiałów, prowadzić rozmowy, analizować realne sytuacje i wspólnie wypracowywać zasady reagowania.

5. Wsparcie i patronaty lokalne

Kampania odbywa się pod patronatem burmistrza Mikołowa Stanisława Piechuli. W jej działania aktywnie włączyli się także: wiceburmistrz Mateusz Handel, który udzielił wypowiedzi do materiału filmowego; zastępczyni burmistrza ds. społecznych Aneta Esnekier, która nagrała wstęp do filmu dla nauczycieli; oraz przewodnicząca Rady Miejskiej Katarzyna Syryjczyk-Słomska, która wystąpiła w materiale skierowanym do rodziców.

Dlaczego warto włączyć się w kampanię?

• Ponieważ hejt nas dotyczy
  Każda osoba w społeczności może się spotkać z hejtem - bez względu na wiek, płeć, status społeczny. W badaniu SWPS 86% respondentów wskazało, że hejtują „zwykli użytkownicy internetu”, co pokazuje, że problem jest zakorzeniony w codziennym funkcjonowaniu online.
• Ponieważ zmiana zaczyna się od rozmowy
  Głośne mówienie o hejcie - o jego mechanizmach, konsekwencjach i sposobach reagowania może złamać milczenie i uczynić przemoc internetową mniej „niewidoczną”. Kampania ma na celu sprawić, by temat stał się częścią życia szkolnego i społecznego Mikołowa, by nie był ignorowany.
• Ponieważ wspólne działania budują kulturę reagowania
  Nie chcemy, by milczenie było domyślną odpowiedzią. Przekonanie, że: „to nie mój problem”, może prowadzić do pogłębienia krzywdy. Tymczasem uczeń, który widzi, że inni reagują, że ktoś pyta: „co się dzieje?”, proponuje wsparcie - może poczuć, że nie jest sam.
• Ponieważ edukacja i profilaktyka mają realny sens
  Wsparcie psychologiczne, edukacja cyfrowa, budowanie empatii i kompetencji społecznych to fundamenty zdrowych relacji międzyludzkich - także w sieci. Nasza kampania oferuje konkretne narzędzia dla szkół, nauczycieli i rodziców, by przeciwdziałać narastającemu problemowi hejtu tam, gdzie się zaczyna: w świadomości, relacjach i reakcji na sygnały przemocy.

Jak możesz pomóc?

• Jeśli jesteś rodzicem - rozmawiaj z dzieckiem o tym, co robi w internecie, pytaj, słuchaj, wspieraj, nie pozostawiaj samemu sobie.
• Jeśli jesteś nauczycielem - wykorzystaj materiały kampanii, organizuj dyskusje, bądź czujny na sygnały.
• Jeśli jesteś uczniem - reaguj, gdy widzisz przemoc w sieci, zgłaszaj dorosłym, gdy wiesz, że komuś dzieje się krzywda.
• Jeśli działasz w instytucjach lokalnych - wesprzyj rozpowszechnienie kampanii (plakaty, informacje w mediach lokalnych, współpraca).

Kampania „Hejt boli - reaguj” to nie tylko akcja informacyjna - to wezwanie do zmiany kultury, do budowania wspólnoty odpowiedzialności i wrażliwości. Chcemy, aby Mikołów był miejscem, w którym młodzi ludzie mogą liczyć na wsparcie dorosłych, którzy słyszą ich głos i instytucji, które działają razem.

Hejt rani - ale milczenie rani równie mocno. Dlatego w Mikołowie stawiamy na rozmowę, na reakcję, na edukację i na solidarność. Razem możemy sprawić, że słowa przestaną być bronią, a staną się mostem porozumienia.

Materiały Kampanii można zobaczyć na stronie: 
gkrpa.mikolow.eu
Telefony, pod którymi można 
zgłosić przemoc, uzyskać informację lub wsparcie: 
32 32 42 664, 530 658 459, 
575 879 093

Mateusz Handel, Zastępca Burmistrza Mikołowa:
Hejt nie jest niewinnym żartem ani częścią internetowej zabawy. To realne cierpienie, które może złamać młodego człowieka. Widzimy, jak bardzo potrzebne są działania, które uczą empatii, odpowiedzialności i odwagi, by reagować. Wierzę, że dzięki tej kampanii temat hejtu przestanie być tabu, a w mikołowskich szkołach będziemy o nim mówić otwarcie i mądrze. Każdy z nas ma wpływ - nauczyciel, rodzic, kolega. I każdy z nas może pomóc przerwać milczenie.